" ලොකු උන්නැහේලවෙලාව කීයෙයි. ම්ම්ම්ම....මහත්තයා මේ පලාතෙ
කෙනෙක් නෙමේ වගේ. ඔව් ලමයි මන් මාතර ඉදල එන ගමන් . අප්පහ්. මාතරද? අහද්දිත් ඇඟ සීතල වෙනව..."
මෙවැනි කතා මාතරට නුදුරින් කොළඔ ඇතුළු නාගරික ප්‍රදේශ වලින් අසන්නට ලැබෙන බව මාගේ දෙසවනටම ඇසී තිබේ.එයින් පැහැදිලි වන්නේ මාතර පවතින්නා වු කුමන හෝ දෙයකට මිනිසුන්ගේ සිත්තුල යම් තැතිගැන්මක් ඇති වී ඇති බවයි. Diwaneth” තුලින් අද මා අනාවරණය කරනුයේ එයයි.
"මාතර ගුරුකම් ” මාතර පිළිබඳ කතාබහ කරන්නාවූ ඕනෑම අයකුගේ කතා බහට යොමුවන කරුණකි.මාතර ගුරුකම් කී විට එහි යහපත් තත්ත්වයන් මෙන්ම අයහපත් තත්ත්වයන්ද වේ.එහි දී ර්‍ණ හදි හූනියම් ” යනු මාතර ගුරුකම්හි අයහපත් තත්වයයි. මෙය මෑත කාලීනව ආරම්භ වූ දෙයක් නොවන බවත් පරම්පරා ගනණාවක අතීතයක් පවතින බවත් මාතර කරුනු දත් ජනතාව ප්‍රකාශ කරයි.
බුදු රදුන්ගේ කාලය තුලදී මෙම හදි හූනියම් වලින් දොළොස් අවුරුද්දක් මුළුල්ලේ දුක් විඳි දහම් මස්ත රජ්ජුරුවන්ගේ පුතු සුව කිරීමට සක්‍ර දෙවියන් මිහිපිටට පැමිණි බව මාතර වෛද්‍යාචාරීන් පවසයි. එමෙන්ම අප කව්රුත් අසා ඇති ආකාරයට ආනන්ද හිමියන්ට රොඞී ගුරුකමක් කර උන්වහන්සේ බන්ධනය කර ගනු ලැබීය.
මේ ආකාරයට ඈත ඉතිහාසයකට හිමිකම් කියන හදි හූනියම් ලංකාවේ මාතර ප්‍රදේශයේ වැඩි වශයෙන් ව්‍යාප්තව පවතී. එමෙන්ම ල වස්තුවලට ආශා‍වෙන් අනාගතේ මිනිසුන් සිදු කළහැකි ගුරුකම් කිහිපයක් බුදුරදුන් පෙන්වා දී තියනව කියල අප සාකච්ඡා කළ ඇදුරුතුමා කීවා.ඒ අනුව
ඔඩ්ඩි විනය , ගුවන් සූනියම් විනය, දුනු සූනියම් විනය, කටු සූනියම් විනය, අට සූනියම් විනය, ගල් සූනියම් විනය, මල් සූනියම් විනය, වල් සූනියම් විනය, අන්ධ සූනියම් විනය, මන්ධ සූනියම් විනය, ගොළු සූනියම් විනය, කෑම සූනියම් විනය, සොඩ්ඩු සූනියම් විනය, යන ගුරුකම් වේ.
හදි හූනියම් ආරූඪයෙන් නේද කරනව කියන්නෙ ඇදුරුතුමනි.
හදි හූනියම් වලින් කරනව තමයි. ඒ වගේම මන්ත්‍ර මඟිනුත් කරනවා.
ආරූඪෙන් කරද්දි සොහොන් කාලි මෑණියන්ගෙයි , ගම්භාර සූනියම් දෙවියන්ගෙයි ප්‍රධානත්වයෙන් ආරූඪයෙන් හදි හූනියම් කරන්නෙ. මන්ත්‍ර මඟින් හදි හූනියම් කරද්දි එක එක ක්‍රම වලට කරනව. වැල් පැන්නුම්, ඉරි පැන්නුම් රුක්කටු ගැසීම් ,පැතිලි ගිණියම්බිත්තරේ ගුරුකම , පැළඉනි ඇටේ ගුරුකම වගේ ගුරුකම් තමා කරන්නෙ. විජ්ජපාළුවෙන් මතුරලා දැම්මම කරන කිසිම දෙයක් සාර්ථක වෙන්නෑ. ඒ වගේම ලෙඩ වුනු කෙනෙක්ගෙ කොන්ද හරි වෙන ශරීර අවයවයක් හරි අත ගෑවොත් ඒ ලෙඩ වැඩි කරන්නත් විජ්ජපාළුවට පුළුවන්.
එතකොට නෝනෙ තිරිසන් සත්තුන්ටත් වින කරන මිනිස්සු ඉන්නවා.
හොඳයි ,දැන් මට කියනවද මේ ගුරුකම් කරද්දි මොන වගේ ද්‍රව්‍යද ගන්නෙ කියල.
කොඩිවින කරද්දිනම් ගොඩක් දේවල් ගන්නවා. විනේ කරන පුද්ගලයගෙ කිළුටු ඇදුම් කෑලි, කෙස්ස ,නියපොතු, නූල් පොටවල් හෙමත් ගන්නව. මේව ජීවම් කරද්දි නම් බිත්තරයක්, රත් මල් , දිවි කදුරු ,රත් නෙටොල් , මිනී අළු, හුඹස් දළු , ගෙරි පස් ප්රධානවම ගන්නව.
